บทที่1
เศษส่วน
2. เมื่อเศษส่วนสองจำนวนมีตัวส่วนไม่เท่ากัน ให้นำเศษส่วนทั้งสองเป็นเศษ ส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากัน โดยนำจำนวนเดียวกันที่ไม่เท่ากับ 0 มาคูณหรือหารทั้งเศษและตัวส่วน เมื่อได้เศษส่วน ที่มีตัวส่วนเท่ากันแล้ว จึงเปรียบเทียงตัวเศษโดยใช้หลักเกณฑ์ในข้อ 1
3. ในการเปรียบเทียบเศษส่วนที่เป็นลบ ให้เขียนเศษส่วนเป็นเศษส่วนที่มีตัวส่วนเป็น จำนวนเต็มบวกก่อน แล้วเปรียบเทียบตามหลักเกณฑ์ในข้อ 1 หรือข้อ 2 ข้างต้น
การบวกและการลบเศษส่วน
1. การบวกหรือการลบเศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากัน ให้นำตัวเศษมาบวกหรือลบโดยตัวส่วนคงเดิม
2. การบวกลบเศษส่วนที่มีตัวส่วนไม่เท่ากัน ต้องทำตัวส่วนของเศษส่วนทุกจำนวนให้เท่ากันก่อน โดยอาจทำให้ตัวส่วนของแต่ละจำนวนเท่ากับ ค.ร.น. ของตัวส่วนทั้งหมด แล้วจึงบวกลบกัน
การคูณเศษส่วน
1. การคูณเศษส่วนกับจำนวนนับ การคูณเศษส่วนกับจำนวนนับ ให้นำจำนวนนับมาคูณกับตัวเศษโดยตัวส่วนคงเดิม หรือถ้าตัวส่วนหารจำนวนนับลงตัว ให้นำตัวส่วนหารจำนวนนับแล้วจึงคูณกับตัวเศษ
2. การคูณเศษส่วนด้วยเศษส่วน นำตัวเศษคูณกับตัวเศษ และนำตัวส่วนคูณกับตัวส่วน หรือถ้ามีตัวประกอบร่วมของตัวเศษและตัวส่วน ให้นำตัวประกอบร่วมมาหารทั้งตัวเศษและตัวส่วนก่อน
การหารเศษส่วน
การหารจำนวนใด ๆ ด้วยเศษส่วน อาจคิดได้จากการนำจำนวนนั้นคูณกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร
โจทย์ปัญหาเศษส่วน
มาดูตัวอย่างโจทย์ปัญหาเกี่ยวกับเศษส่วนกันบ้างครับ
สรุปสาระสำคัญ
1. เศษส่วนใดๆ เมื่อนำจำนวนซึ่งไม่ใช่ศูนย์มาคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วนหรือหารทั้งตัวเศษและตัวส่วน ค่าของเศษส่วนนั้นยังคงเท่าเดิม
2. การทำเศษส่วนที่มีตัวส่วนไม่เท่ากันตั้งแต่สองจำนวนขึ้นไป ให้มีตัวส่วนเท่ากัน วิธีหนึ่งที่อาจทำได้ คือ การหา ค.ร.น. ของตัวส่วนทั้งหมด แล้วทำเศษส่วนทุกจำนวนให้มีตัวส่วนเท่ากับ ค.ร.น. นั้น
3. การเปรียบเทียบเศษส่วนที่มีทั้งตัวเศษและตัวส่วนไม่เท่ากัน อาจทำได้โดยทำตัวเศษ หรือตัวส่วนเท่ากัน แต่นิยมทำตัวส่วนให้เท่ากัน
4. เศษส่วนที่ไม่มีจำนวนนับใดที่มากกว่า 1 หารทั้งตัวเศษและตัวส่วนได้ลงตัว เรียกเศษส่วนนั้นว่า เศษส่วนอย่างต่ำ
5. การบวกหรือการลบเศษส่วนที่มีตัวส่วนไม่เท่ากัน ต้องทำตัวส่วนของเศษส่วนทุกจำนวนให้เท่ากันก่อน โดยอาจทำตัวส่วนของแต่ละจำนวนเท่ากับ ค.ร.น. ของตัวส่วนทั้งหมด แล้วจึงหาผลบวก หรือผลลบ
6. การบวกหรือการลบจำนวนคละ อาจเขียนจำนวนคละในรูปเศษเกินก่อน แล้วจึงหาผลบวก หรือผลลบ
7. การคูณเศษส่วนกับจำนวนนับ ทำได้โดยนำจำนวนนับมาคูณกับตัวเศษ โดยตัวส่วนยัง คงเดิม
8. การคูณเศษส่วนกับเศษส่วนใช้วิธีนำตัวเศษคูณกับตัวเศษ และตัวส่วนคูณกับตัวส่วน หรือถ้าตัวเศษและตัวส่วนมีตัวประกอบร่วม อาจนำตัวประกอบร่วมมาหารทั้งตัวเศษและตัวส่วนก่อน แล้วจึงหาผลคูณ
9. การหารจำนวนใดๆ ด้วยเศษส่วน อาจคิดได้จากการนำจำนวนนั้นมาคูณกับส่วนกลับ ของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร
10. การคูณหรือการหารจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละในรูปเศษเกินก่อน แล้วจึงคูณ หรือหารกัน
แบบทดสอบเรื่องเศษส่วน
พร้อมเฉลย
แม่ปลูกไม้ดอกไว้ 3 ชนิด เป็นกุหลาบ
| 1 |
| 4 |
ของทั้งหมด
ปลูกดาวเรือง | 1 |
| 6 |
ของที่เหลือ นอกนั้นเป็นมะลิซึ่งมี
จำนวน 15 ต้น ดังนั้นแม่ปลูกดอกไม้ทั้งหมดกี่ต้น คิดแบบเศษส่วนนะ
ให้ ดอกไม้ทัั้งหมดคิดเป็น 1 ส่วน
กุหลาบ
| 1 |
| 4 |
ของทั้งหมด =
| 1 |
| 4 |
1 = | 1 |
| 4 |
| 1 |
| 4 |
=
| 3 |
| 4 |
ดาวเรือง
| 1 |
| 6 |
ของที่เหลือ =
| 1 |
| 6 |
| 3 |
| 4 |
=
| 1 |
| 8 |
จะเหลือเป็นมะลิ = ดอกไม้ทั้งหมด - กุหลาบ - ดาวเรือง
= 1 -
| 1 |
| 4 |
-
| 1 |
| 8 |
| 8 - 2 - 1 |
| 8 |
| 5 |
| 8 |
ซึ่งโจทย์บอกมาว่า คิดเป็นมะลิ 15 ต้น
เอามาเขียนเทียบค่ะ
ดอกไม้
| 5 |
| 8 |
ส่วน คิดเป็น 15 ต้น
ถ้า 1 ส่วน คิดเป็น | 15 | ||
|
1 คิดเลขค่ะ จะได้
15
| 8 |
| 5 |
= 24
สรุปมีดอกไม้ทั้งหมด 24 ต้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น